Cephalotus - przetłumaczone fragmenty z obszernego opracowania

[Cephalotus]

Witam wszystkich,

w temacie użytkownika Marek Woźny, który można znaleźć TUTAJ, został poruszony ciekawy aspekt dotyczący produkcji nieowadożernych liści przez Cephalotusa, w kontekście czynnika warunkującego ten proces. Z tego powodu postanowiłem zagłębić się w szczegółowej literaturze na temat tej rośliny, którą niegdyś mi podesłano, aby samemu lepiej zrozumieć ten proces, oraz przybliżyć go innym. Niestety autora książki, jak i tytułu nie znam, nie posiadam, mogę się jedynie postarać o jego uzyskanie, co może okazać się niemożliwe.

 

Poza aspektem dotyczącym wytwarzania liści, znalazłem kilka innych, bardzo ciekawych informacji odnośnie jego naturalnego ekosystemu, klimatu, okresu spoczynku czy hodowli. Cytatów jest sporo, ogólnie jest tego dużo. Tłumaczone były w sposób dość bezpośredni, z próbą oddania dosłowności tego co było zapisane, jednak czasami nie było to możliwe. Nie mniej całość powinna być łatwo zrozumiała.

 

Ewentualną dyskusję proponuję prowadzić w temacie linkowanym powyżej.

 

W nawiasach () zawartych w cytatach, umieszczam własne wtrącenia, nieobecne w tłumaczonym tekście.

 

 

No to jedziemy!

 

Zewnętrzne ubarwienie dzbanków Cephalotusa reaguje gwałtownie na warunki środowiskowe, szczególnie długość okresu oświetlenia. Uogólniając, im jaśniejszy jest ekosystem, w którym występuje Cephalotus, tym czerwieńsze będą jego dzbanki. Odpowiednio, im większe zacienienie, tym słabsze będzie ubarwienie i dzbanki będą bardziej zielone. Populacje rosnące w bezpośrednim nasłonecznieniu zwykle wytwarzają dzbanki do 3,5 cm wysokie, podczas gdy rosnące w cieniu produkują większe pułapki, nawet do 7,5cm wysokie. Cephalotusy rosnące w silnym i bezpośrednim nasłonecznieniu produkują pułapki, które początkowo będą zielone, ale stopniowo osiągną stricte czerwone lub purpurowe ubarwienie.

 

Czerwone ubarwienie jest nadmiernie zintensyfikowane u roślin rosnących w odsłoniętych, intensywnie i bezpośrednio nasłonecznionych ekosystemach, jak np. zbocza, albo po dzikich pożarach. W takich miejscach, gdzie natężenie światła jest szczególnie mocne, wszystkie części ich dzbanków mogą stać się ciemno purpurowe, z wyjątkiem fenestracji i wewnętrznej powierzchni wieczka i szyi, które zwykle mają szczero-białe ubarwienie. Rośliny rosnące w półcieniu mogą osiągnąć zielone dzbanki z ograniczonym, czerwonym ubarwieniem do skrzydełek, zębów, i żebrowania wieczka (w sensie części innej jak fenestracji).

 

Jest trudne do określenia w jakim zakresie ubarwienie poszczególnych Cephalotusów jest wynikiem zróżnicowania genetycznego, albo czy obserwowane różnice w naturalnych populacjach są wynikiem zróżnicowanymi warunkami środowiskowymi. Obserwacje z hodowanych Cepphalotusów sugerują, że niektóre indywidualne rośliny osiągają ciemniejsze ubarwienie niż inne, podczas hodowania w tych samych warunkach. (Potwierdzam.) Więc wydaje się, że oba czynniki mają istotne znaczenie; aczkolwiek zróżnicowane czynniki środowiskowe wydają się być dominujące.

Komentarz: z czynników hodowlanych/środowiskowych największe znaczenie mają oświetlenie/nasłonecznienie i niskie temperatury, w szczególności przymrozki same z siebie intensyfikują barwę, nawet przy warunkach całkowitego zachmurzenia przez długi okres.

 

Kwiaty są samopylne (!), ale zakres do którego samozapylenie występuje w poszczególnych populacjach jest nieznany. Zakres samozapylenia, bez ingerencji jest bardzo niski w hodowanych roślinach. Jest również badane, w jakim zakresie Cephalotus zapobiega schwytaniu zapylaczy. Zapewne wysokość, na jakiej znajdują się kwiaty na pędzie jest bezpośrednią adaptacją zmniejszającą prawdopodobieństwo złapania zapylaczy.

 

Ekosystem

 

Cephalotus zasiedla SUCHSZE części brzegów słodkowodnych bagnisk, mokradeł, źródlisk, przydrożnych rowów, obrzeży jezior. Jest zwykle najbardziej rozpowszechniony wzdłuż linii drenujących i źródlisk, gdzie glebowa wilgoć, wypływ lub przepływ wody są stałe lub prawie stałe w ciągu roku. Rośnie głównie w kwaśnych, torfowych lub piaszczystych podłożach, które są mokre (w domyśle: wilgotne) w okresie letnim i całkowicie przesiąknięte wodą w okresie zimowym, ale jest również tolerancyjny do suchszych zakresów. Substrat może mieć pH tak niskie jak 4, i jest ubogie w nitraty i fosforany. Mimo, iż może być napotkany, rosnąc w czystym torfie, wszystkie populacje Cephalotusa mają znikomy dostęp do składników odżywczych w ich podłożach. Zakwaszenie torfu hamuje jego rozkład i zmniejsza ilość składników odżywczych, które mogą być z niego uwolnione. Często torf ulega procesowi rozpadu beztlenowego i jest silnie wyługowany (pozbawiony czegoś, wyłogowanie = wyodrębnianie jednej substancji z innej). Jako taki, Cephalotus jest wysoce zaadaptowany do rośnięcia w silnie zubożałych podłożach pod względem składników odżywczych.

Komentarz: proszę pamiętać, że torf może mieć różne konsystencje i tym samym właściwości. Nie wiadomo w jakiej jakości torfie rośnie Cephalotus w ekosystemach naturalnych, a to może być ważne.

 

Streszczenie:

Autor obszernie opisuje skład gatunkowy towarzyszących roślin trawiastych. Dodaje, że populacje rosnące w gęstej, wysokiej roślinności nie rozmnażają się, chyba, że dojdzie go redukcji otaczających roślin, np. przez naturalne pożary. Wówczas na krótki, czas populacja może stać się reprodukcyjna (rozmnażać się) i taki proces może następować cyklicznie. Takie populacje są narażone na wymarcie, jeżeli przez dłuższy czas nie dochodzi do takiego pożaru.

 

Klimat południowo-zachodniej Australii Zachodniej jest sklasyfikowany jako Śródziemnomorski umiarkowany, z ciepłymi latami i chłodnymi, wilgotnymi zimami. Latem w ciągu dnia temperatura wzrasta do maksymalnej średniej 26*C, spada w nocy do minimalnej średniej 15*C. Najwyższe dzienne temperatury mogą przekraczać 35*C, ale są krótkie i sporadynczne. Zimą, temperatura w ciągu dnia może średnio osiągać do 16*C, spadać w nocy do średniej 5*C. Okazjonalnie, temperatury zimą mogą spadać do 0*C, ale Cephalotus nie jest naturalnie wystawiony na działanie mrozu, śniegu czy lodu, w ekosystemach naturalnych. Opady są w zakresie 800-1600mm rocznie, aczkolwiek okres opadów przypada głównie w czasie zimy. Średnia wilgotność podłoża ekosystemów Cephalotusa w przeciągu całego roku jest stosunkowo wysoka, szczególnie w okresie zimy.

 

Cykl wzrostu

 

Cykl wzrostu Cephalotusa zmienia się w odpowiedzi na zmiany pór roku jego umiarkowanego klimatu. (Dosłownie: ekosystemów z klimatu umiarkowanego). Podczas zimniejszych miesięcy zimowych: Lipiec do Wrzesień (w Europie: odpowiednio Styczeń do Marca)#, kiedy temperatury w nocy spadają do 5*C, rośliny wkraczają w okres naturalnego spoczynku, który jest inicjowany przez chłodniejsze warunki i zmniejszoną ilość światła. Podczas spoczynku, wytwarzanie nowych liści spowalnia się i ostatecznie zatrzymuje; ogólnie rzecz ujmując, ulistnienie z poprzedniego roku utrzymuje się w ciągu zimy. W Październiku (w Europie: W Kwietniu), początek wiosny zapoczątkowuje produkcję nowych liści, które utrzymują się do Lutego (w Europie do Sierpnia). Hamilton (1904) napisał: "Wierzę, że zwykłe liście rozwijają się jesienią, osiągając swoją dojrzałość na wiosnę i następnie się generalnie zatrzymuje. Podczas gdy dzbanki rosną w zimie i wiosną, i są w pełni rozwinięte i funkcjonalne latem, kiedy owadów, które chwytają, jest najwięcej." Lloyd (1942) ogólnie zgadza się z tą obserwacją. Proporcja nie-owadożernych liści do owadożernych zmienia się w odpowiedzi na czynniki klimatyczne, ale GŁÓWNIE ŚWIATŁA. Produkcja kwiatów zaczyna się już w Październiku (w Europie w Kwietniu), jednak kwiaty nie są w pełni otwarte, wcześniej jak w Styczniu (w Europie w Lipcu). Kwitnienie zwykle kończy się późnym Lutym a wczesnym Marcem (w Europie późnym Sierpniem a wczesnym Wrześniem) i dojrzałe nasiona są uwalniane we wczesnym Marcu (w Europie na początku Września).

Komentarz: # na podstawie zrobionej tabeli mogłem stwierdzić, które miesiące na półkuli południowej odpowiadają porami roku na półkuli północnej. Żebyśmy mogli przenieść pewne zmiany zachodzące w czasie na realia klimatyczne Europy i Polski. Proszę też pamiętać, że te odniesienia temperaturowe, mogą być w prosty sposób przeniesione dla regionów klimatu Śródziemnomorskiego umiarkowanego, nie dla klimatu Polski!

 

Z części dotyczącej hodowli, interesujące fragmenty:

 

Cephalotus hodowany w przetrwalne (utrzymujących się stale) ciepłych i jasnych warunkach, na przykład w terrarium lub na zewnątrz na szerokości okołorównikowej, będą stale rosły, bez wchodzenia w okres spoczynku. Mimo, iż Cephalotus może przetrwać przez co najmniej dwa lata bez wchodzenia w spoczynek, to jest odradzane deprymowanie (pozbawianie) roślin spoczynku, ponieważ w pewnym momencie jego wzrost, stanie się on słaby lub ?głodowy? (jakby był zagładzany czyli zamierający, rozumiem, że chodzi autorowi o całkowite zatrzymanie wzrostu).

Komentarz: potrzebny? Zimować, a jak nie, to zapewnić światło o natężeniu ze strefy okołorównikowej. Życzę powodzenia przy takim postępowaniu. Przy niedostatecznym oświetleniu i pozbawieniu roślin zimowania, są WYBITNIE podatne na infekcje grzybowe, które, jak złapią tak porządnie, to pozostaną w tkankach roślin do końca ich egzystencji, jak również mogą stanowić ryzyko infekcji kolejnych okazów. To wynik dwukrotnej próby we własnym zakresie z kilkoma roślinami, stanowczo odradzam takiego postępowania.

 

Cephalotus nie powinien być nigdy narażony na mróz czy lód, albo temperatury powyżej 40*C, w czasie kiedy takich warunkach liście mogą zwiędnąć, a jeżeli warunki będą się utrzymywać, skończyć się zgonem.

Komentarz: faktycznie liście więdną, dzbanki również stają się wiotkie, przy temperaturach rzędu >=35*C w pełnym nasłonecznieniu, nawet stojąc w wodzie i jedynie nalanie wody do dzbanków, może uratować roślinę, przed uszkodzeniami. Co do mrozów, bujda na resorach. Małe mrozy rzędu powiedzmy do -5*C nie robią absolutnie żadnego wrażenia na roślinie. Okazjonalne temperatury rzędu -8*C, również. Jednak jednorazowe temperatury poniżej -10*C okazują się śmiertelne dla części nadziemnych rośliny, a w przypadku istotnie torfowego podłoża, całej rośliny. System korzeniowy jest w stanie przetrwać nawet -14*C w 60% przypadków, jeżeli podłoże będzie stricte mineralne, składające się z piasku o drobnej i bardzo drobnej granulacji = i

 

Spoczynek u Cephalotusa jest zapoczątkowywany przez zmiany temperatury i stopnia naświetlenia, który naturalnie występuje jesienią. We wszystkich regionach klimatu umiarkowanego, te same zmiany naturalnie wywołują zatrzymanie wzrostu u Cephalotusa właśnie jesienią, spoczynek w zimie i początek wzrostu kolejnej wiosny. Zapoczątkowanie i długość trwania spoczynku jest różna i zależy od długości zimy na różnych szerokościach geograficznych, ale w naturalnym ekosystemie, Cephalotus posiada 3-4 miesięczny spoczynek.

 

W okresie spoczynku podłoże powinno być wilgotne, nigdy mokre czy przesiąknięte.

Komentarz: taką informację powtarza się kilkakrotnie w części dotyczącej hodowli, przeplatając z różnego rodzaju argumentami dotyczącymi odmienności pomiędzy hodowlą a naturalnym ekosystemem. W warunkach naturalnych jest zdecydowanie mokre do przesiąkniętego w okresie spoczynku, ze względu na opady deszczu, które występują głównie w tym okresie roku. Ale czym innym jest naturalny, zrównoważony ekosystem od hodowli doniczkowej, stąd czasem proste przełożenia z natury do hodowli, bez ich przeanalizowania w ogólnym kontekście, może skończyć się źle.

 

BARDZO WAŻNY FRAGMENT DOTYCZĄCYCH HODOWLI:

Cephalotus MUSI być hodowany w dobrze zdrenowanym podłożu, w doniczce, która umożliwia odpływ wody od korzenia w sposób swobodny. Pomimo tendencji Cephalotusa do częstego wzrostu w mokrym podłożu w naturalnym środowisku, w hodowli, przesączone wodą podłoże powoduje, że korzenie rośliny gniją i umierają. Dlatego trzymanie doniczki z Cephalotusem w podstawce lub misce z wodą nie jest idealne i najlepiej tego unikać.

Komentarz: podłoże zdrenowanie, to choćby mieszanka torfu z piaskiem, lepiej w proporcji na korzyść piasku, czyli powiedzmy 2:1. Żeby piasek miał jakiekolwiek właściwości drenujące, to jego średnica powinna być >1mm, najlepiej 1-3mm. Doniczka umożliwiająca swobodny odpływ wody od korzenia, to taka, która będzie wysoka, powiedzmy +/-12cm wzwyż, do ok. 20cm. Wyższych nie ma już sensu stosować. Jeżeli nawet będziemy trzymać taką wysoką doniczkę w 1-2 cm wody, podsiąkanie wody w podłożu nie będzie na tyle duże, aby jakkolwiek zaszkodzić systemowi korzeniowemu. Odpowiednio podłoże z czystego torfu skomasuje i będzie przewodzić wodę intensywniej, może nawet i wyżej (czy wyżej - wymaga sprawdzenia). Czysty torf, jako taki sam w sobie, w warunkach HODOWLANYCH, nie nadaje się jako jednolite podłoże (bez dodatku piasku), a już szczególnie nie przy zastosowaniu niskich doniczek i do tego postawiony w wodzie, nawet o niskim poziomie!! Opracowane metody hodowli Cephalotusa w warunkach masowej produkcji w Holandii mają na celu minimalizację kosztów, a maksymalizację efektów. Warunki te są ściśle kontrolowane (komputerowo zapewne) i są trudne do odtworzenia dla doświadczonego hodowcy, o amatorach nie wspominając.

 

 

|Kolejny fragment z hodowli mówi o pozytywnym wpływie warunków podwyższonej wilgotności. Jednak dodaje, że zastałe powietrze sprzyja infekcjom grzybowym i utracie rośliny z tego powodu, szczególnie przy podwyższonej wilgotności. Nie cytuję, bo autor dużo się rozwleka, a mało treści przekazuje.|

 

|Podawane są najróżniejsze metody hodowli i podłoża, jedna z mieszanek mówi o mieszance torfu z piaskiem i niewielkiej ilości iłu (składnik mineralny) i mnóstwa drenażu.|

 

Komentarz: drenaż polega na tym, że poniżej podłoża znajduje się gruba warstwa żwiru o dużej granulacji, np. 1cm i większej. Powoduje to, że nadmiar wilgoci z podłoża po prostu natychmiast ucieka dzięki takiemu układowi, bo podłoże, w którym rosną rośliny, niejako ?wisi? w powietrzu i odpływ wody z niego jest przyspieszony.

 

|Inne mieszanki uwzględniają mech torfowiec, perlit, vermikulit. Jako główne składniki, bądź tylko dodatki. Nie podaje ich wyższości nad mieszanką torfu z piaskiem, ujmuje tylko ich stosowanie.|

 

|Kolejny fragment napomina, że wybarwienie jest najintensywniejsze w okresie chłodu z dostępem do światła (widnych warunków).|

 

|Fragment odnoszący się do oświetlenia jest dość ubogi i pisze, że rośliny hodowane w warunkach cienistych lub rozproszonego światła przystosują się z czasem do takich warunków i będą rosły normalniej. Należy rośliny stopniowo przystosowywać do warunków pełnego słońca, co jest oczywiste, bo można je usmażyć.|

 

Komentarz: niestety nigdzie nie podawane są żadne wartości natężenia czy choćby długości oświetlenia, co nie jest takie obojętne, skoro od tego czynnika wiele zależy. Długość dnia i intensywność nasłonecznienia na różnej szerokości geograficznej w zakresie Europy jest bardzo różna. Kiedyś to już raz porównywałem Polskę z szerokością geograficzną naturalnych ekosystemów Cephalotusa, TUTAJ.

 

|Na co się natknąłem w tekście wiele razy, to podlewanie od góry, ale nikt nie analizował istoty takiego podlewania w kontekście jako "przepłukiwania podłoża". Miało się podlewać oszczędnie, a podłoże wymieniać często, nawet niektórzy cytowani autorzy proponowali co roku. Takie coroczne przesadzanie jest trochę przesadne, ale częste ma już sens, jeżeli podłoże nie jest przepłukiwane, bo różne związki rozpadu czy choćby zanieczyszczenia z powietrza, mogą się w nim akumulować, zmieniając właściwości podłoża i szkodząc roślinie. Przelewając podłoże od góry lub poddając je działaniu deszczy, gwarantujemy wypłukanie choćby części szkodliwych substancji, przedłużając zdatność takiego podłoża.|

 

REASUMUJĄC:

W chwili obecnej nie dowiedziałem się nic nowego z zakresu hodowli Cephalotusa, czego bym już nie wiedział z tego obszernego opracowania i bardzo mnie to cieszy. Jednak zrozumiałem trochę lepiej jego cykl roczny. Swoje tegoroczne obserwacje będę umieszczał przy kolejnej aktualizacji opisu jego hodowli na forum, mam nadzieję, że już ostatecznego. Jeszcze jedyną modyfikację, jaką mogę zrobić przy obecnych warunkach hodowli, to stworzenie przeźroczystego parkanu, ściany, która podniesie nieco wilgotność powietrza przy podłożu, nie wpływając istotnie na inne warunki.

 

Tym, którzy wytrwali aż dotąd, gratuluję. Powinniście teraz mieć o wiele lepsze zrozumienie rośliny jaką jest Cephalotus follicularis.