Genetyczna jednorodność potomstwa kapturnic

[Inżynier]

Już wyjaśniam niejasny tytuł. Zapytałem ostatnio krzyżowo moje kapturnice S. leucophylla i farnhamii, bo akurat w tym samym czasie wypuściły swoje kwiaty. Zastanawiam się, czy jest różnica w morfologii potomstwa tych kapturnic, w zależności od tego, która z roślin była dawcą, a która biorcą pyłku? Czy zbierając nasiona i chcąc być przy tym poprawnym politycznie, powinienem nasiona krzyżówki leucophylla x farnhamii oddzielić od farnhamii x leucophylla, czy nie ma to absolutnie żadnego znaczenia i mogę je zmieszać w jednym woreczku? Gdybym miał strzelać, to obstawiłbym, że nie ma to znaczenia, ale wolę zasięgnąć porady bardziej doświadczonych od siebie.

 

Oczywiście pomijając w tym wszystkim fakt, że farnhamii pochodzi niejako od leucophylla. Powiedzmy, że w przyszłości podobne sztuczki chciałbym zrobić na innych okazach.

[Iglacy]

Napiszę tak - ma to znaczenie, ale jest to zależne od danych roślin, które krzyżujesz.

Gdybyś krzyżował rośliny z tego samego gatunku (flava var. rugelii x inna flava var. rugelii) to nie wyjdzie Ci przeważnie nic nadzwyczajnego (jeśli rośliny mateczne nie miały jakiś charakterystycznych cech, które można by uwydatnić przez wykonanie właśnie takiej krzyżówki) np. wysoka flava var. rugelii x inna duża flava var. rugelii (pomijam tutaj oczywiście losowe mutacje skutkujące ciekawymi zmianami).

 

Za to zapylanie pomiędzy różnymi gatunkami/krzyżówkami to zupełnie inna para kaloszy. Z tego mogą wychodzić rośliny o znacznie odmiennych cechach morfologicznych (np. kolorystycznie).

 

Nie jestem pewny, ale chyba ogólna zasada jest taka, że potomstwo rośliny-akceptora pyłku prezentuje znacznie więcej cech rośliny matecznej niż tej, która była dawcą pyłku.

 

Dlatego mieszanie tych nasion nie jest dobrym pomysłem

Edytowane 11 Maja 2018 przez Iglacy

[Inżynier]

W sumie racja. Zapomniałem całkiem o tym, że niektóre cechy mogą być przekazywane przez ,,ojca", a niektóre przez ,,matkę" - i że mogą to być zupełnie różne cechy.

 

I w takim razie trzeba poczekać do października, zebrać nasiona, przezimować, wysiać - i za jakieś 3-4 lata dam znać, jak się mają i jakie są różnice między nimi.

Dzięki za odpowiedź!

[Cephalotus]

Zasada jest taka, że najpierw pisze się roślinę mateczną i dawcę pyłku. Niestety wielokrotnie zapomina się o tej regule w świecie miłośników roślin. Spotykając w naturze mieszańca, mając pewność, że to mieszaniec czy nazwiemy go: matka x ojciec czy ojciec x matka nie ma znaczenia, bo do końca nie wiemy kto był kim w tej sytuacji. Dla naturalnych mieszańców często są po prostu nazwy dodatkowe poprzedzone "x". Jak D. x obovata. dla przykładu.

 

Ponieważ tylko roślina macierzysta przekazuje mitochondria w komórce jajowej, które nie wchodzą do komórki jajowej od plemnika, toteż jeżeli niosą one geny istotne fenotypowo, a w przypadku roślin często tak bywa, wówczas pewne specyficzne cechy pojawią się lub nie zależnie kto był biorcą, a kto dawcą pyłku.

 

Dopóki nie dokona się pewnych kontrolowanych krzyżowań trudno dociec jakie i czy w ogóle jakieś cechy są dziedziczone mitochondrialnie. Dla poprawności powinno się całkowicie pozbawić biorcę pyłkowin jeszcze zanim dojrzeją oraz zabezpieczyć roślinę przez jakąkolwiek możliwością innego, krzyżowego zapylenia. Są przecież owady, a one latają gdzie chcą. Dopiero w taki sposób można przeprowadzać eksperymenty, na podstawie których można wyciągać wnioski. Jest to trudna, żmudna i wieloletnia praca. Czasami można odkryć coś rewelacyjnego, czasami spędzić 15-20 lat i nie dowiedzieć się niczego wartościowego.

 

Sama ekspresja genów i ich cech u rośliny potomnej zależy już od ich dominacji/recesywności. Poza tym u roślin niektóre cechy dziedziczą się na bardzo różne sposoby, na przykład w sposób kumulatywny. Gdzie gromadzą się geny odpowiedzialne - czysto teoretycznie - za wielkość daszku nad dzbankiem. Więc nie będzie to dziedziczenie ojciec lub matka, a wówczas średnia ojciec matka. Oj tych metod dziedziczenia jest na tyle wiele, że jeżeli nie skupimy się na jednej dwóch cechach i nie będziemy powtarzać eksperymentów przez krzyżowanie potomstwa ze sobą oraz robić chowu wsobnego - potomstwa z rodzicami - nie dowiemy się o tym które cechy jaki mają sposób dziedziczenia.

 

Podsumuję to w prosty sposób - niewiele się dowiesz o dziedziczeniu cech ze swojej jednorazowej krzyżówki. Może wysnujesz na jej podstawie jakieś teorie, które mogą Ci się bardzo nie sprawdzić, jak zaczniesz krzyżować inne gatunki kapturnic.

[Inżynier]

To prawda, gdybym chciał przeprowadzić rzetelną analizę, zajęłoby to wiele lat i było zbyt pracochłonne i skomplikowane. Wiele jednakowych roślin, te same warunki uprawy - gleba, oświetlenie, woda, odizolowanie od czynników zewnętrznych, jak wspomniane przez Ciebie owady zapylające - i zapewne dość spore koszty całej operacji. W amatorskiej uprawie najpewniej nie do wykonania (chociaż, jak mówią, dla chcącego nic trudnego).

Ale pomimo tego z (szacując) kilkudziesięciu nasion, które po zebraniu i przestratyfikowaniu wykiełkują, może będzie widać jakieś różnice. Najbardziej jestem ciekawy koloru kaptura i jego faktury (leucophylla ma w moim przypadku dość błyszczące liście, natomiast farnhamii - matowe - choć nie wiem, czy to cecha rośliny, czy subiektywne odczucia ).